Ικαρία το Μάη

Ικαρια το «κοκκινο νησι». Τον Μαη. Γεματη παπαρουνες.

Αλλα εγω θυμαμαι να μιλουν για κοκκινο νησι στις εκλογες

Ειλικρινα, δεν εχω δει πουθενα περισσοτερες αφισες και συνθηματα του ΚΚΕ. Διαβαζοντας τον οδηγο , μαθαινω οτι η Ικαρια, την περιοδο του Ελληνικου Εμφυλιου 1946-49, επιλεχθηκε απο την κυβερνηση ως ο καταλληλοτερος τοπος για να απομονωθουν χιλιαδες πολιτες αριστερων φρονηματων, ωστε να μη λαβουν μερος στο πολεμο στο πλευρο των αντιπαλων. Το μετρο της μαζικης εξοριας ηταν μια προσκαιρη μεταβατικη λυση γι αυτο και το καθεστως διαβιωσης τους ηταν σχετικα ηπιο (τελικα ομως ο αριθμος των εξοριστων ξεπερασε τον αριθμο των κατοικων μεσα σε 3 χρονια).Οι εξοριστοι ζουσαν σε επιτηρουμενους καταυλισμους ή αδεια σπιτια και μπορουσαν να κυκλοφορουν και να εργαζονται . Ετσι επικοινωνουσαν με τους κατοικους και μολονοτι αυτο απαγορευοταν δημιουργηθηκαν μεταξυ τους σχεσεις φιλιας και αλληλοβοηθειας.  Ως αποτελεσμα, στο τελος του πολεμου , οι Ικαριωτες υπεστησαν την οργη της εξουσιας επειδη αφενος συμπεριφερθηκαν φιλοξενα στους εξοριστους αφ ετερου επειδη περιφρονησαν το τεραστιο ποσο της επικυρηξης και δεν κατεδωσαν τα κρυσφηγετα των ανταρτων που ζουσαν στα βουνα. Η διοικηση «ξεχασε» εννοειται, το νησι για μερικες δεκαετιες και μονο μετα το 1974 ξεκινησαν  μεγαλα δημοσια εργα, εμφανιστηκε δειλα δειλα ο τουρισμος και η οικοδομικη δραστηριοτητα.

Παρατηρωντας τις οικοδομες στους νεωτερους οικισμους αναγνωριζουμε την ανεμπνευστη αρχιτεκτονικα δεκαετια του 80 και δικαιολογουμε (?) ενα αισθητικο αποτελεσμα υποδεεστερο του τοπιου ή της παραδοσιακης ικαριωτικης αρχιτεκτονικης που συνανταμε στο εσωτερικο

Εξαιρεση ο Ευδηλος

και ο Χριστος Ραχων

οπου συναντουμε τα κτηρια που βλεπουμε και αλλου στο Αιγαιο με επιρροες απο τη Μικρασια, αφου λογω των σχεσεων που ανεπτυξε η Ικαρια με τα παραλια τα μεσα του 19ου- αρχες του 20ου αιωνα, η οικονομια ακμασε και εγιναν πολλα δημοσια εργα.

Η παραδοσιακη αρχιτεκτονικη της Ικαριας εξ ορισμου ειναι διακριτικη. Σχεδον δυσδιακριτη. Οι πειρατικες επιδρομες που αρχισαν κατα τους βυζαντινους χρονους, τον 15ο αιωνα εγιναν αφορητες για τους νησιωτες. Οι Ικαριωτες κατεφυγαν στα βουνα , ιδιως στη Λαγκαδα μια απομονωμενη ορεινη κοιλαδα οπου ιδρυθηκε ενας πρωτογονος αλλα ασφαλης «αντιπειρατικος» οικισμος.  Η εποχη ονομαστηκε «Αφάνεια» (16ος αι. και μεγαλο μερος του 17ου).  Απο μακρια δημιουργουταν η εντυπωση οτι το νησι ηταν αν οχι εντελως ακατοικητο , τουλαχιστον τοσο φτωχο που δεν αξιζε να το ληστεψει κανεις ή να υποδουλωσει τους κατοικους. Τα σπιτια ηταν πετρινα, και στην εισοδο του σπιτιου υψωνοταν ενα τοιχειο το οποιο καλυπτε το φως.

Σε αυτη τη λογικη (αλλα τεχνοτροπιας στρουμφοσπιτου) ισως χωρα και η εκκλησια Θεοσκεπαστη

Ο Τουρισμος οπως φυσικο επικεντρωθηκε κυριως στις παραθαλασσιες περιοχες

που ειναι και παραποταμιες(τελικα) με τοσα ποταμακια που φτανουν ως τις παραλιες κοβοντας τις στα δυο.

στη  παραλια Λιβαδι στον Αρμενιστη (ποταμος Τάφαρης)

στον Να (ο ξακουστος Χαλαρης)

στην Παραλια του Αρη (ο Αρης)

στη Μεσαχτη (ο Μυρωνας),στο Καμπο (ο Βουτσιδές) για να αναφερω μονο καποιες λιγες που ειδα

Τα νερα κατακρυμνιζονται

«βυθιζουν» ενα κομματι του χωματοδρομου και μετα «αργοκυλουν το γαλαζιο τους νερακι» αναμεσα σε πλατανια, κανοντας τους ασχημουληδες φρυνους να κοαζουν ευτυχισμενοι

Κοκκινο μεταφορικα δηλαδη. Προχωραμε και ειναι καταπρασινο.

Αλλοτε θυμιζει Σαμοθρακη, αλλοτε βουνα της Ηπειρου, πλατανια στο Πηλιο και πευκοδαση της Ευβοιας. Και αλλου σε ενα υψομετρο που ευνοει τα περισσοτερα ειδη μια φυση ολο «γλυκια αναρχια» που δεν εχω ξανασυναντησει. Δεν εχει εκεινη την ομοιομορφια που μολις προανεφερα, αλλα ολα μαζι και συκιες και ελιες και αμπελια και  φτερες και πλατανια και κυπαρισια και ολα μαζι. Το νησι της ειρηνης.

Μπορει να ειναι αυτη η «διαφορετικοτητα» που κανει τους Ικαριωτες διαφορετικους. Η απομονωση.

Ξανασκεφτομαι τις φημες που θελουν τους ντοπιους με υπερβολικα αργους ρυθμους , και τον επισκεπτη να περιμενει με τις ωρες ενα καφε.  Ξανασκεφτομαι τον αγχωτικο και αγχωμενο τουριστα. Ισως δεν ειναι αυτος «αργος» αλλα εγω «τρεχω». Ηθελα να δω (και ειδα) «ανθρωπινους» ρυθμους, ανθρωπο να προσφερει σε ανθρωπο και οχι  υπαλληλος  σε αφεντικο.

Στις Ραχες αλλα και στο πανηγυρι της Παναγιας  Μαυριανου αγοραζες το κιλο το ψητο κατσικακι και συν-ετρωγες (και συν-επινες) σε στρωμενους παγκους και οταν εφθανες σε κεφι σηκωνοσουν για εναν (και δυο) ικαριωτικους

(ο κυριος ηταν γυρισμενος οταν πατησα κλικ)

Αλλα και ο τροπος οργανωσης των ικαριωτικων πανηγυριων που κρατα απο την εποχη του Εμφυλιου εχει ιδιαιτερο ενδιαφερον. Αφου δεν ειχαν κρατικη υποστηριξη οι Ικαριωτες μετετρεψαν τα πανηγυρια τους σε μεσο χρηματοδοτησης των μικρων εργων που ειχε αναγκη το χωριο. Με τα χρηματα που συγκεντρωναν κατασκευαζαν στοιχειωδεις υποδομες ενω σημερα τα εσοδα χρησιμοποιουνται για την διασωση και την αναδειξη του τοπικου πολιτισμου.

Μιλωντας για αναδειξη πολιτισμου να σταθω στη δημιουργια φραγματων για την αξιοποιηση του νερου (σκεφτειτε οτι διαθετουν αφθονο). Μηπως οικο-λογος δε γινεσαι, γεννιεσαι?

Το Μικρο Φραγμα αριστερα πηγαινοντας για τη μονη Μουντε οπου περνα ο Μυρωνας ποταμος

και στα δεξια λιγο ψηλοτερα το υπολοιπο

να υποθεσω οτι καποιο παιδακι αδειασε τη γυαλα με τα χρυσοψαρα ?

και εδω το Μεγαλο Φραγμα του ποταμου Χαλαρη

Οσο για τα μονοπατια τους ειναι σηματοδοτημενα και καλοδιατηρημενα. Αγορασαμε τον οδηγο-χαρτη Ο γυρος των Ραχων με τα ποδια του Συλλογου Ραχιωτων , οπως μας συνεστησαν οι φιλοι μας και σας συνηστω με τη σειρα μου. Εκτος απο οτι μου χρησιμευσε για την παρουσα αναρτηση τα εσοδα διατιθενται για τη διατηρηση και επεκταση του δικτυου.

Αυτη την εποχη δρομοι ανοιγονται (και εγω φανερα επηρεασμενη φωτογραφιζω εκσκαφεις )

τουνελ ανοιχθηκε κοντα στη παραλια Σευχελλες (θυμηθηκα το τελευταιο θεατρικο του Αρκα για καποιο παραξενο λογο)

παντα εκει κοντα στο πετρωδες νοτιο τοπιο με ενδιαφεροντες σχηματισμους (Μαγγανιτης)

Και παντου ομως ειδαμε πολλα , δεκαδες , εκατονταδες εγκαταλελειμενα αυτοκινητα. Δεν ειδαμε ουτε ενα ρεμα με μπαζα, ουτε μια χωματερη της ντροπης. Ειδαμε ομως παρατημενα αυτοκινητα στους πιο ανυποπτους χωρους. Αντιλαμβανομαι οτι χρησιμεουν ως μπουσουλας, οπως το Λαντα κοντα στο Λαγουδατο

και οτι μπορει να ειναι και φορεις κοινωνικων μηνυματων. Αλλα ειναι οντως? Οριστε το μονο ερωτημα που δε μου απαντησε ο οδηγος-χαρτης.

Ξανα το καλοκαιρι.