Ingres και Man Ray με αφορμη ενα βιβλιο του Μarques

Le bain turc ,1863, 108 x 108 cm

Τι εναι αυτο που κανει τον ηρωα του τελευταιου βιβλιου του Gabriel Garcia Marques, να αποφασισει να γιορτασει τα 90α γεννεθλια του με μεγαλειωδη τροπο,δινοντας στον εαυτο του ως δωρο μια νυχτα τρελου ερωτα με μια εφηβη παρθενα;

Τι ειναι αυτο που ωθει τον 82χρονο Ingres να υπογραψει το υστατο αριστουργημα του, το πιο ερωτικό από όλα τα έργα του με την εξης φραση΄: AETATIS LXXXII (στην ηλικια των 82 ετων);

Ο Ενγκρ (1780-1867) ηταν μια αντιφατική προσωπικότητα. Αστος με τους περιορισμους της νοοτροπιας αστου που , υπηρετησε με εκπληκτική τεχνική μαεστρια τις αρχές και τις αξίες του κλασσικισμού αλλά δημιουργησε τα μεγαλυτερα έργα του χαρις στις προσωπικές εμμονες και στη βαθια αισθησιακή του φυση. Ενα απο τα αγαπημενα θεματά του ειναι το γυναικείο γυμνό και η Ανατολή. Πολυ συχνα μεταφερει τις γυμνές γυναικειες μορφες οχι σε ενα μυθολογικό περιβαλλον , οπως συνηθιζονταν απο την Αναγεννηση αλλα σε μια εξωτική Ανατολή.

Και ομως ο Ingres δεν ειχε ταξιδεψει ποτε στην Αφρικη ή στη Μεση- Ανατολή. Ηταν ομως επηρεασμενος απο την Ναπολεοντεια εκστρατεια και τον ανατολισμο της εποχης  που γνωρισε μεσα απο γκραβουρες και ταξιδιωτικές εντυπωσεις. Οπως τα Lettres d’Orient της λαιδης Mary Wortley Montagu για ενα χαρεμι γυναικών στην Κωνσταντινουποληπου κατεγραψε στο ημερολογιο του . Στο Le Bain turc, οι γυναικες δεν εχουν ανατολιτικα χαρακτηριστικά, εχουν ομως εναν αισθησιασμό που απεδωσε/ανακαλεσε στην ηλικία των 82 ετων.

Οπως τα πραγματικά γεγονοτα ξεχνιουνται, ετσι και μερικά που δεν εγιναν ποτε μπορει να βρισκονται στις αναμνησεις σαν να ειχαν συμβει..

La Baigneuse de Valpinçon, 1808, 146 x 97,5cm

Αναμεσα στις μορφες του διασημου πινακα , διακρινουμε σε πρωτο πλανο την πλατη μιας οδαλισκης η οποια δεν ειναι η πρωτη φορα που απεικονιζεται σε εργο του.  Για την ακριβεια, ο Ingres που αναζητα το ιδεωδες και την τελειοτητα εξακολουθει να δουλευει πανω σε μορφες που εμφανιζονται στα πρωτα εργα του , οπως το La Baigneuse de Valpinçon που ολοκληρωσε το 1808 , σε ηλικια 28 ετων.

Η διασημη σκηνη ,κατοπιν παραγγελιας του Ναπολεοντα, ολοκληρωνεται το 1859 αλλα επειδη σοκαρε την αυτοκρατειρα επιστραφηκε στον δημιουργό του ο οποιος το ξαναδουλεψε μεχρι το 1863. Στο κοινο παρουσιαζεται στο Salon d Automne του 1905 και θα ενθουσιασει τον νεωτεριστη Πικασσο οπως αργοτερα τον σουρεαλιστη Man Ray που θα εμπνευστει πολλες φορες για τις φωτογραφιες του απο τα εργα του κλασσικου Ingres.

Violin d’Ingres, solarisation,1932

Το πιο γνωστο ισως εργο του Man Ray αποτελει φορο τιμης για τον μεγαλο ζωγραφο και την ηδονικοτητα των γυναικών που απεικονιζε . Η Kiki de Montparnasse, διασημο μοντελο και μουσα του φωτογραφου απεικονιζεται σε μια ιδιαιτερη σταση με τα χερια κρυμμενα και με τουρμπανι στα μαλλια.  Το ονομα του εργου ειναι ενα κλεισιμο του ματιου στην ιστορια που θελει τον Ingres να εχει ως χομπυ το βιολι και τον Ray ως παιχνιδι την ενασχοληση του με την Kiki .

Επιπλεον, αυτη η μεταμορφωση και δη παραμορφωση του σωματος του μοντελου συγκινουσε τους σουρρεαλιστες και εγγραφεται στο ευρυτερο πλαισιο του θαυμασμου για τον Ingres ο οποιος ειχε κατηγορηθει για τις ανατομικες αναλογιες της La Grande Odalisque επειδη η σπονδυλικη στηλη θα επρεπε να ειχε 3 επιπλεον σπονδυλους.

La Grande Odalisque, 1814, 91x 161cm

Τα εργα του Ingres βρισσκονται στο μουσειο του Λουβρου, το Le bain turc ανηκε σε μια διασημη συλλογη του Khalil-Bey μαζι με το L origine du monde.

Οι αυθεντικές φωτοφραφιες και οι πληροφοριες για τον Ενγκρ εδώ και εδω .

Περισσοτερες φωτογραφιες και πληροφορίες για τον Man Ray, εδώ , εδώ και  εδώ .

το αποσπασμα από το Οι θλιμμένες πουτάνες της ζωής μου